భీష్మ ఏకాదశి మహాత్మ్యం - ప్రత్యేకత, వ్రత విధానం మరియు ఫలితాలు
భీష్మ ఏకాదశి హిందూ సంప్రదాయంలో అత్యంత పవిత్రమైన ఏకాదశుల్లో ఒకటి. ఇది విశేషంగా భీష్మపితామహుని జ్ఞాపకార్థం పాటించబడుతుంది. మహాభారత యుద్ధం ముగిసిన తర్వాత భీష్ముడు ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలంలో తన శరీరాన్ని విడిచిపెట్టే ముందు శ్రీకృష్ణుని మహిమను వివరించాడని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. ఈ రోజు భక్తులు ఉపవాసాన్ని పాటించి శ్రీహరి వైష్ణవ రూపంలో సేవించడమే ప్రధాన ఉద్దేశ్యం.
Significance of Bhishma Ekadashi
భీష్మ ఏకాదశి ప్రాముఖ్యత
ఈ ఏకాదశిని ఆచరించడం వల్ల పాపక్షయమూ, మోక్షప్రాప్తి కూడా లభిస్తాయని పురాణాలు పేర్కొంటాయి. భీష్ముడు విశ్వానికి విష్ణు సహస్రనామాన్ని అందించిన రోజు ఇదే కావడంతో, ఈ ఏకాదశికి అత్యంత ప్రత్యేకత ఉంది.
- విష్ణు భక్తులకు ముక్తి మార్గం: ఈ ఏకాదశిని పాటించడం వల్ల అన్ని పాపాలు తొలగిపోయి విష్ణుభక్తికి అంతరాయం ఉండదని చెప్పబడింది.
- విష్ణు సహస్రనామ పారాయణం: ఈ రోజున విష్ణు సహస్రనామ పారాయణం చేయడం వల్ల అనేక శుభఫలితాలు లభిస్తాయని భక్తులు విశ్వసిస్తారు.
- ఉత్తరాయణ పుణ్యకాలం: భీష్ముడు ఉత్తరాయణ కాలంలో పరమపదానికి చేరుకోవడం వల్ల ఈ రోజు విశేషంగా పవిత్రమైనదిగా భావిస్తారు.
- శత్రువుల బంధనాల నుంచి విముక్తి: ఈ ఏకాదశి ఉపవాసం శత్రువుల బంధనాల నుంచి విముక్తిని కలిగిస్తుందని, మనసుకు ప్రశాంతతను అందిస్తుందని శాస్త్రాలు పేర్కొంటున్నాయి.
Rituals of Bhishma Ekadashi Vrat

భీష్మ ఏకాదశి వ్రత విధానం
ఈ ఏకాదశి రోజు భక్తులు విష్ణుమూర్తిని స్మరించుకుంటూ ఉపవాసాన్ని పాటిస్తారు.
- సంకల్పం: భీష్మ ఏకాదశి వ్రతం మొదట భక్తులు పూర్వ రోజున (దశమి) సాయంకాలం తక్కువ తిండి తీసుకుని దీక్ష ప్రారంభించాలి.
- ఉదయం స్నానం: తెల్లవారుజామున బ్రహ్మ ముహూర్తంలో లేచి పవిత్రమైన నదీ స్నానం లేదా ఇంట్లో శుద్ధ జలంతో స్నానం చేయాలి.
- విష్ణు పూజ: విష్ణు విగ్రహానికి లేదా చిత్రపటానికి పసుపు, కుంకుమ, చందనం, పుష్పాలు అలంకరించి దీపారాధన చేయాలి.
- విష్ణు సహస్రనామ పారాయణం: శ్రీమహావిష్ణువు పేరు 1000 సార్లు పారాయణ చేయడం అత్యంత శ్రేయస్కరం.
- భక్తి గీతాలు: భగవంతుని స్తుతిస్తూ భక్తి గీతాలు పాడటం లేదా వినడం చేయాలి.
- భోజనం: ఏకాదశి రోజున ఉపవాసం పాటించడం ఉత్తమం. కానీ, వీలుకాని వారు పాలు, పండ్లు, నీటిని మాత్రమే తీసుకోవచ్చు.
- పరాయణం & జాగరణ: రాత్రి సమయంలో హరినామ సంకీర్తన చేస్తూ విష్ణుభగవానుని కథలు వినాలి.
- ద్వాదశి పూజ: మరుసటి రోజు ఉదయం ప్రొద్దునే స్నానం చేసి విష్ణువుకు నివేదన చేసి వ్రతాన్ని ముగించాలి.
The Story of King Bhagiratha
భీష్మ ఏకాదశి విశేష కథ
భీష్మ ఏకాదశికి సంబంధించి పురాణాల్లో ఒక విశేష కథ ఉంది.
కథ సారాంశం:
ప్రాచీన కాలంలో భగీరథ అనే రాజు ఉండేవాడు. అతను తన రాజ్యంలో ప్రజలంతా సుఖసంతోషాలతో ఉండాలని కోరుకునేవాడు. కానీ, రాజ్యంలో వరుస కరవు పరిస్థితులు ఏర్పడి ప్రజలు కష్టాల పాలయ్యారు. రాజు మహర్షుల దగ్గరకు వెళ్లి పరిష్కార మార్గం అడిగాడు.
అప్పుడు ఒక మహర్షి ఇలా చెప్పారు:
“ఓ రాజా! భీష్మ ఏకాదశి రోజున ఉపవాసం పాటించి, శ్రీహరిని భజించి, విష్ణు సహస్రనామాన్ని పారాయణం చేయండి. ఈ వ్రతఫలంతో నీ రాజ్యంలో శ్రేయస్సు ఏర్పడుతుంది.”
రాజు మహర్షి చెప్పినట్లు చేశాడు. వ్రతం పూర్తయిన వెంటనే కరువు తొలగిపోయి ప్రజలకు ఆనందం కలిగింది. అలా ఈ ఏకాదశి వ్రతం భక్తులకు శుభప్రదంగా మారింది.
Benefits of Observing Bhishma Ekadashi
భీష్మ ఏకాదశి పాటించడం వల్ల కలిగే ఫలితాలు
భీష్మ ఏకాదశిని పాటించడం వల్ల అనేక లాభాలు ఉంటాయని పురాణాలు పేర్కొంటున్నాయి.
- సంపద, ఆరోగ్యం: ఈ వ్రతం త్యాగబుద్ధిని పెంచి, మనుష్యుడికి మంచి సంపదను, ఆరోగ్యాన్ని ప్రసాదిస్తుంది.
- పాప విమోచనం: గత జన్మల పాపాలు తొలగిపోతాయి.
- శాంతి, మోక్షం: భీష్ముడు విశ్వానికి మోక్ష మార్గాన్ని చూపినట్లు, ఈ వ్రతం పాటించే భక్తులకు కూడా మోక్షాన్ని ప్రసాదిస్తుంది.
- కుటుంబ శ్రేయస్సు: కుటుంబం అంతా ఈ వ్రతాన్ని పాటిస్తే, కుటుంబ సభ్యులందరికీ శ్రేయస్సు చేకూరుతుంది.
Who Should Observe Bhishma Ekadashi?
భీష్మ ఏకాదశి వ్రతాన్ని ఎవరు పాటించాలి?
ఈ వ్రతాన్ని ప్రతి ఒక్కరూ పాటించవచ్చు. ముఖ్యంగా, భక్తులు తమ కుటుంబ సంక్షేమం కోసం, ఆరోగ్య రక్షణ కోసం, ధనసంపద కోసం పాటిస్తారు.
- ఆరోగ్యం కోసం: దీర్ఘాయువు కోసం ఈ వ్రతాన్ని చేసుకోవచ్చు.
- కుటుంబ శ్రేయస్సు: కుటుంబంలో కలహాలు, ఆర్థిక ఇబ్బందులు తొలగాలని కోరుకునేవారు పాటించవచ్చు.
- ధార్మిక జీవనం కోసం: విష్ణు భక్తి పెంపొందించుకోవాలనుకునేవారు ఈ వ్రతాన్ని ఆచరించవచ్చు.
Things to Avoid on Bhishma Ekadashi
భీష్మ ఏకాదశి రోజున ఏం చేయకూడదు?
- తమసిక ఆహారం తీసుకోకూడదు: ఉల్లిపాయ, వెల్లుల్లి, మాంసం, మద్యపానం, ధూమపానం వంటివి పూర్తిగా నివారించాలి.
- అసత్యం చెప్పకూడదు: అబద్ధాలు చెప్పడం వ్రతఫలాన్ని తగ్గిస్తుంది.
- అహంకారాన్ని వదిలివేయాలి: కృత్రిమ దర్పం, అహంకారం లేకుండా నిష్కళంకమైన మనస్సుతో భగవంతుని సేవించాలి.
- ప్రకృతి విధ్వంసం చేయకూడదు: చెట్లను నరికి వేసే పని, జీవులపై హింసా చర్యలు పూర్తిగా నివారించాలి.
Conclusion
భీష్మ ఏకాదశి అనేది కేవలం ఉపవాస దీక్ష మాత్రమే కాకుండా భగవంతుని పట్ల శ్రద్ధా భక్తులను పెంచే పవిత్రమైన వ్రతం. ఇది అన్ని ఏకాదశుల్లో గొప్పదిగా భావించబడుతుంది. ఈ రోజున భక్తి మయమైన ఉపవాసాన్ని పాటించి, విష్ణుని కీర్తిస్తూ, ధర్మ మార్గంలో నడవడం వల్ల పాప విమోచనం లభించి మోక్షసిద్ధి కలుగుతుంది. అందుకే, ప్రతి హిందూ భక్తుడూ ఈ భీష్మ ఏకాదశిని భక్తిపూర్వకంగా పాటించాలి.
హరే కృష్ణ! 🙏